Tbilisi - Amsterdam
Dit is het laatste blog van weer een boeiende reis. Vanmorgen om 4:15 uur stond de taxichauffeur op de goede plek! Dat was zeer prettig. In een kleine 20 minuten waren we op het vliegveld. Ons vliegtuig zou 6:30 uur vertrekken. Het was er best al wel druk maar overzichtelijk. Geen wachtrij bij de incheckbalie. Ik was een stuk relaxer dan op de heen weg. Gelukkig bedacht Annemieke gisteravond nog dat ik een mes in mijn handbagage had. Dat scheelde weer gedoe.
De vliegreis verliep rustig en vlot. Het was ruim 5 uur vliegen. En omdat we twee uur in de tijd vooruit vlogen kwamen we 9:40 uur lokale tijd aan.
Het was een goede reis waarop we elkaar weer beter hebben leren kennen. Zeker ook doordat we met het lokale vervoer reisden wat meer geregel en afstemming vroeg. Ik blijf het bijzonder vinden dat je 3 weken lang zo samen in een drie-vrouws-huwelijk op kan trekken en het goed met elkaar heb. We zijn tenslotte alledrie gewend om alleen te leven. Niet dat we dat we daar nu altijd zo blij mee zijn...
Voorlopig dus even geen verhalen meer. Al heb ik na iedere vakantie een kleine aarzeling om te stoppen. De dingen die ik mee maak in mijn werk en leven zijn ook heel erg boeiend. Wie weet komt het er nog eens van om daar ook af en toe over te schrijven. Heel hartelijk dank voor jullie reacties. Dat was leuk en verrassend. Dank je wel voor het meelezen want ook al zeg ik steeds tegen jullie (en mijzelf) 'ik schrijf het in ieder geval voor mijzelf'. Toch motiveerde jullie reactie ook om door te gaan. De computer en aanverwante artikelen niet voor niets meegesleept. Dank!
Tbilisi
Na een eenvoudig ontbijt en rustig op gang komen gaan we rond 11:00 uur op stap om de stad te verkennen. Eigenlijk is er één grote straat waar zo goed als alle belangrijke gebouwen aan ligt. We verbazen ons over enerzijds de grandeur van de gebouwen en de luxe winkels maar het is ook duidelijk te zien dat er niet genoeg geld is om alles goed op te knappen. Later lopen we ook nog door de ‘oude stad’ en daar is dat helemaal duidelijk te zien. Een hele straat wordt gestut omdat de muren anders omvallen.
We hebben een mooi plan bedacht om naar de ene kant van de ingang van de botanische tuin te lopen en de andere kant eruit te gaan. Halverwege de klim geef ik het op en zijn we in de bus gestapt. Edoch, de bus stopt maar niet en klimt de berg op verder naar omhoog. Toen we beter op google maps keken zagen we dat er helemaal geen ingang was aan die kant. De rit naar omhoog staan we opgepropt in de bus, terug kunnen we zitten. Bijna zijn we nog gepakt voor zwart rijden. Het lukte ons niet om een derde kaartje te kopen in het automaat omdat we geen gepast geld hebben. De controleur die instapt proberen we dat duidelijk te maken en geven haar 1 lari (een kaartje kost 0,50 lari) die ze in het apparaat gooit en ze print er twee kaartjes uit. Tsja, zo kan je het ook oplossen.
We hebben wat wisselende ideeën over wat we willen eten. Annemieke is het Georgische eten zat en gaat het liefst naar een Mc. Donald. Cora wil nog lokaal eten. Ik heb geen zin in een koele koude inrichting van een Mc. Het wordt een Indiaas restaurant waar we heerlijk hebben gegeten. Met de Metro gaan we weer richting ons appartement. Morgenochtend moeten we om 4:45 uur op het vliegveld zijn. We vragen aan een taxichauffeur of hij ons er morgenochtend wil brengen. Toch wel lastig als je geen Engels spreekt als chauffeur. Maar niet getreurd, er is altijd wel iemand die je kan bellen en de onderhandeling voor je kan doen. Voor 30 lari (€ 10,50) wil hij het wel doen. Om zeker te zijn van de plek waar we staan, alleen de winkel aanwijzen die 30 meter verder zichtbaar is is niet voldoende, we moeten instappen en zeggen waar onze flat is en we staan. Braaf doen we dat want het is toch wel prettig dat we opgepikt worden en het ook goed komt. Dat betekent dat we nog 17 lari over hebben. We besluiten daar 10 lari van opzij te leggen voor onvoorziene uitgaven. Stel dat de chauffeur morgen niet op komt dagen en andere taxichauffeurs ons niet voor 30 lari mee willen nemen? Van de 7 lari kunnen we voor ieder een banaan en een pakje koekjes kopen. Voor het ontbijt hebben we nog een appel, restantje brood van vandaag, twee puntjes smeerkaas, 5 crackers en een plak ontbijtkoek. Dat moet lukken!
Sighnaghi - Tbilisi
De hele nacht heeft het geregend en ’s morgens is de omgeving gehuld in een dikke wolk waar ook regelmatig regenbuien uitvallen. We ontbijten op ons gemak en gaan om 12:00 uur naar beneden in de hoop de marshrutka van 13:00 uur te kunnen nemen. Helaas, we worden op het plein al aangesproken door een jongen die ook Nederlander blijkt te zijn. Ze willen een taxi met ons delen want ze kunnen pas om 16:00 uur met de marshrutka mee. Dat willen we wel. Maar een gewone auto is te klein. Er is een taxichauffeur die acht plekken heeft. Dus zoeken we er nog twee of drie bij zodat we de prijs over meer kunnen verdelen. Ook dat lukt. Twee jonge Noorse meiden gaan ook mee. Wij brengen de gemiddelde leeftijd wel omhoog. Doen we steeds trouwens. Het is wel een rib uit ons lijf hoor. Nu kost de rit geen 6 lari p.p. (€ 2,10) maar 15 lari p.p. (€ 5,25). Dat hebben we niet begroot…. Maar het rijdt wel veel comfortabeler.
We hebben een appartement gehuurd in de buurt van het metro station waar we afgezet zijn. Maar deze keer laat google maps ons in de steek. Hij geeft (via de app van booking.com) niet aan waar hij is. Met vragen komen we ook niet verder. Dan ontdek ik dat de verhuurder mij heeft geappt. Ik zeg dat we voor station Isani staan. Hij zegt dat hij eraan komt. Blijkt even later dat hij naar het appartement is toegegaan. Tsja, helder communiceren blijft lastig. Maar hij is zo lief om ons op te komen halen. We stijgen op naar de 10e verdieping en hebben een klein 40m2 nog vrij nieuw appartement met balkon, kitchenette, tweepersoonsbed en slaapbank tot onze beschikking. Ik vind 3 hoog prima wonen. Dit is me te hoog.
We zijn lui en lezen en slapen eerst nog wat voor we de klim naar de Sameba Kathedraal gaan maken. Ik ben blij dat we in een plat land leven. Al die trappen en klim- en daalpartijen. Mijn beenspieren en conditie is er wel op vooruit gegaan. Maar deze avond hebben mijn benen er niet zo’n zin in. Het is een groot terrein met verschillende gebouwen. Uit één van de gebouwen klonk muziek. Er was een samenkomst aan de gang. Ook hier weer geen banken, een enkele stoel voor een oudere. Opvallend is de vele mensen die een taak hebben in het liturgisch centrum. Ik vind dat we bij Hoop voor Noord al zoveel mensen op zondag in touw hebben. Dit vraagt nog veel meer organisatie. Een groepje van 4 mannen zingt heel mooi vierstemmig. Het is een wisselzang met wat de mensen op het podium zeggen en doen. Ik denk dat wel 80 lokale mannen, vrouwen, gezinnen de kerk bezoeken en in- en uitlopen. Rond de kerk wordt er veel gebedeld. Eén vrouw is boos dat we haar niets geven en doet mijn afwijkende loophouding uit narrigheid na. Hoe zou je als kerk nu om moeten gaan met al die bedelaars? We hebben een actieplan bedacht.
Op de terugweg naar huis eten we een pizza en salade. Het restaurant wordt gerund door 60+ dames die ons over proberen te halen voor een uitgebreider menu. Dat doen we niet want we hebben onszelf een borrelavond beloofd. Onder ons appartement is een spar die 24 uur per dag open is. Daar halen we een lekkere borrel en chips en chocolade. Ik slaap redelijk. Mijn eigen bed is toch het lekkerste.
Sighnaghi
Vandaag een echte rustdag. Voor het blog wat saai. Maar we hebben bedacht dat we het weinige wat we meegemaakt hebben best heel spannend kunnen maken.
We beginnen de dag zonder water. Geen druppel komt er uit de kraan terwijl we alle drie graag willen douchen. Als we het gaan melden is het binnen een minuut opgelost. Helaas, spannender kan ik het niet maken… We ontbijten daardoor wel een uur later maar dat komt ook goed uit want voor het eerst is het guesthouse niet klaar met het ontbijt op de tijd die we gevraagd hebben. We ontbijten buiten en de zon laat zich ook al zien.
Na het ontbijt besluiten we eerst te gaan lezen. In een heerlijke schommelstoel met het uitzicht op de heuvels, parasol boven ons want in de zon is het te warm lezen we aardig wat bladzijden weg. Begin van de middag besluiten we toch maar in de benen te komen en een rondje te lopen en een plekje in het groen te zoeken. Dat valt nog niet mee. En we belanden weer op een terras waar we wat drinken en weer wat lezen. Dan jaagt de regen ons naar onze kamer waar we op ons bed gaan hangen en weer wat lezen en af en toe ook een klein dutje. Ondertussen laten de wolken hun regen los en onweert het ook nog. Na een paar uur klaart het weer op en is het ook tijd om te gaan eten. Gisteren hebben Cora en ik een Mexicaans restaurantje gezien. Even wat anders eten. Het was een heel goed restaurant met een beperkt aantal plaatsen, gerund door één man.
Na het eten weer de stand van zaken met het geld opgeteld en uitgerekend hoeveel we nog denken te gaan besteden. Dat hebben we uit de automaat getrokken. We lopen nog weer een stukje en gaan dan weer wat lezen.
Helaas, spannender kan ik het niet maken.
Tbilisi - Sighnaghi
Dat valt niet mee om onze bagage weer mee te slepen. Vooral de eerste 10 minuten vind ik het zwaar. Vanaf ons appartement is het ongeveer 15 minuten lopen naar het metro station waar we één halte verder uit moesten stappen. We hebben nog een metrokaart. We vinden snel de marshrutka’s naar Sighnaghi. Ik denk dat we een klein uur hebben moeten wachten eer hij vol was met 26 passagiers die ieder 6 GEL (€ 2,10) betaalden om een uur te reizen. Onderweg heeft de slaap me weer te pakken gehad.
Helaas hebben we bij aankomst niet gelijk de goede weg te pakken en zelfs een rondje omhoog en naar beneden om gelopen. Goede beenspier training! Uiteindelijk besluiten we dat één van ons eropuit gaat om uit te zoeken waar het guesthouse is. Gelukkig zijn we er niet ver vandaan. Het is een verrassing dat we er zijn. Blijkbaar toch iets mis gegaan met booking.com. Maar ze hebben de kamer vrij. Er wordt een slaapbank neergezet die aan de zijkant een klein beetje omhoog loopt. Omdat ik graag bij het raam slaap ga ik die proberen. Een prima plek waar we twee nachten zullen verblijven. De middag gebruiken we om te relaxen en te lezen. Helaas is het weer niet mooi. De temperatuur is prima maar de regen dreigt.
Armenië - Georgië
Zonder lunch kunnen we niet vertrekken. Om 15:00 uur is de chauffeur er weer met de bus. Iedereen, behalve de kinderen gaan mee. Ze gaan ons bij de grens van Armenië en Georgië afzetten, zo'n 1,5 uur rijden. Op een andere plek dan we binnengekomen zijn. Het landschap waar we door rijden is weer verrassend anders. Meer heuvelachtig waardoor je verder weg kan kijken. Het lijkt wel wat op Toscane in Italië. Bij grens is het personeel aan de Armeense kant vriendelijker dan aan de Georgische kant. Ze helpen ons nog een taxi te regelen die ons naar Tbilisi gaat brengen wat nog één uur rijden is. Bij de douane aan de Georgische kant was het in de rij staan omdat er net twee groepen voor waren.
We hebben een heel leuke en goede tijd bij Anna en Maik en de kinderen en tolk Nina gehad. Ze hebben er echt alles aan gedaan om ons wat van het land te laten zien en ons te verwennen. Bijzonder om op deze manier iets van een land te leren kennen. Maar we zijn ook weer blij dat we met zijn drieën zijn.
De taxichauffeur was een zeer eigenwijs mannetje. We schatten hem al zeker op 70 jaar. Zijn auto is niet in een heel goede staat. Blijkbaar rijdt hij op gas en als we een heuvel opgaan moet hij regelmatig op benzine overschakelen omdat we anders niet boven komen. Hij blijkt de weg in Tbilisi niet te weten. En dat moderne apparaat van ons waar je op een kaart kan zien waar we naar toe moeten daar weet hij ook geen raad mee. Ook na een paar keer vragen aan collega taxichauffeurs komt hij er niet uit. Dan heeft hij een deal. Hij hevelt ons over op een andere taxi, wij betalen hem het bedrag minder wat we de andere chauffeur moeten maken. Dat doen we maar want het gaat hem echt niet lukken. Dat was een goede deal. De chauffeur belt even met het appartement en hij rijdt er zo goed als in één keer naar toe.
We hebben een heel prettig appartementje waar veel zorg aan besteed is. Dat het aan een drukke weg is, is het enige minpunt. We willen hier het weekeind wel terugkomen. Want de prijs is ook heel laag. Helaas, dat lukt niet, volgeboekt.
Sevan meer en Ararat
We hebben de Ararat gezien! Een belangrijke berg ook voor Armenië. Alhoewel hij in Turkije ligt. Na ons ontbijt stappen we weer in het busje met de chauffeur. De kinderen gaan deze keer niet mee maar Anna en Maik en Nina de tolk wel. Het lijkt erop dat ze zelf ook vakantie genomen hebben. We gaan eerst nog even langs het kantoor van Anna. Het blijkt dat ze een eigen reisbureau heeft wat vliegtickets regelt voor klanten. Dat vinden we wel bij haar passen. Ze lijkt ons een goede en heel prettige baas!
Ze brengen ons naar de bakker in het stadje waar ze traditionele broden maken. O.a. de platte (net pannenkoeken). We worden uitgenodigd er zelf ook één te bakken. Het is heerlijk zacht en zeer elastisch deeg wat even in een oven geschoven wordt. De wat dikkere broden, die ook een platte vorm hebben gaan in een grotere oven. Het is warm werk maar ook hier is een goede werksfeer. Een man neemt ons ook nog mee naar achteren waar hij allemaal kippen houdt waar hij de eieren van verkoopt. Hele mooie kippen.
Daarna vertrekken we weer richting Yerevan naar het Sevan meer. Een heel groot meer waar gezwommen kan worden, waterfiets, rondvaartboot of wat stoerder een rondje op de yetski. Overal zijn zit- en eet gelegenheden met muziek. Het lijkt er zelfs op dat er een heuse camping is met houten keeten die je kan huren. Er wordt niet veel gebruik van gemaakt. Nu is vandaag het weer ook niet heel goed. Bewolkt maar wel met een goede temperatuur. Cora waagt zich in het water, Annemieke en ik gaan met de waterfiets het water op. Een jongen van denk ik 11 wordt gesommeerd met ons mee te gaan en voor ons te fietsen. Veel zin heeft hij er niet in. We eten een geroosterde vis met salade, heerlijke kaas en brood. Het is dan inmiddels 15:30 uur.
Daarna stappen we weer voor een rit van 3 uur in de auto naar de eerste christelijke kerk in Armenië, Khor Virap. Vandaaruit hebben we zicht op de Ararat. Helaas niet een helder zicht maar we zien de contouren. Vanzelf gaan we er allemaal mee op de foto. Het is een soort complex met meerdere gebouwen. In één ervan kunnen we een trap af recht naar beneden waardoor we in hol onder de grond komen. Het verhaal gaat dat daar Gregorius de Verlichter in de 3e eeuw 13 jaar heeft vastgezeten om daarna de Armeense koning Tiridates IV te bekeren tot het christendom, waarmee Armenië de eerste christelijke staat ter wereld werd. Naar beneden gaan ging nog wel maar naar boven gaan vond ik doodeng. Omdat beneden blijven geen optie was heb ik met alle kracht die in me was en niet denkend aan het gat onder mij me naar boven gehesen. Het is een heel rustgevende plek die heel mooi ligt op een berg. Vlakbij is een grote begraafplaats. We snappen het wel dat je op deze plek graag begraven wil worden.
Via Yerevan rijden we weer terug. De route door de stad begint bekend te worden. Het is druk maar iedereen zoekt heel beheerst en rustig een plekje op de rijbaan. Ondanks dat hebben we al wel een paar aanrijdingen gezien. Er is veel politie onderweg te zien. De gordel gaat weer ‘net-als-of’ om en er wordt nog iets rustiger gereden als politie zichtbaar is.
Als we de stad weer uit zijn en langs het Sevan meer rijden maken we nog even een stop om iets te eten. Thuis heeft mamma van Anna voor eten gezorgd dus we moeten niet teveel eten. We kiezen voor iets zoets, een stuk baklava. Ongeveer 22:30 uur zijn we thuis. De jongste ligt al te slapen Ala is nog wakker. We gaan aan tafel en eten heerlijke koolsoep met rundvlees die oma gemaakt heeft. Het is fijn om ook de moeder van Anna te ontmoeten. Als Nina weg is ontpopt Ala zich als tolk. Ze heeft er gevoel voor en al aardig wat woorden geleerd. Met de handen erbij komen we een heel eind.
Ik lig rond 13:00 uur op bed. Als ik om 14:30 uur naar het toilet moet loopt Anna nog met een bezem in haar hand. Waar haalt ze de energie vandaan.
De bergen in ...
Deze dag was één grote verrassing en ontzettend (in)spannend voor mijn lijf. Maar met de hulp van Anna, Cora en Annemieke en op het einde twee geweldig sterke mannen heb ik het gered en ben ik zonder kneuzingen, verzwikkingen, glijpartijen en breuken weer thuis gekomen.
Vanmorgen weer rustig op gang gekomen. Rond 10:00 uur ontbeten, de wasmachine nog aangezet en ons klaargemaakt. We moesten goede schoenen aan en een vest meenemen. De vader van Anna kwam ons ophalen met een busje en ook nog twee nichtjes gingen mee én de kinderen van Anna en Maik. En aardig wat tassen met eten en BBQ spullen. We reden naar een mooie plek waar we uitzicht hadden op de bergen. Helaas was het weer niet zo goed, in het begin miezerde het wat. Het was een leuk terrein waar een guesthouse was, een voetbaldoel, een tafeltennistafel en een overdekte picknickplek. Daarnaast was een BBQ. Opa en Oma gingen gelijk aan de slag met het vuur aanmaken. Aubergine, paprika, tomaat en aardappel aan de spiezen rijgen. Dat werd geroosterd in de vlammen en later het verbrandde vel verwijderd. Daarna ging het vlees boven de hete kolen.
Ondertussen vermaakten wij ons met hangen, voetballen, tafeltennis en wat rondlopen. Allemaal heel relaxt. Rond 15:00 uur was er een heerlijke maaltijd met salade, geroosterde groenten en vlees. Na de lunch gingen we een wandeling naar een park ernaast maken. Daar kon je met een kabelbaan op drie plekken van de ene berg naar de andere. Dat hebben we niet gedaan. Niet iedereen had dat gedurfd. Ondertussen hadden Opa en Oma alle BBQ spullen opgeruimd en een tas klaargemaakt die mee ging. Door die zware tas had ik niet het idee dat we een eind gingen wandelen. Maar dat heb ik helemaal verkeerd ingeschat. Het was een wandeling van twee uur en wat voor één. Langs ravijnen en over stenen met diepe afstappen en op sommige plekken erg glad. Dat was een zeer grote uitdaging voor mij. Ik heb een probleem met mijn balans. En daarnaast zijn mijn spieren niet goed getraind voor het lopen. Maar met de hulp van vele armen en een stok die Annemieke onderweg vond ben ik er gekomen. Oei, dat kostte wel heel erg veel energie. Het was wel een heel mooie tocht en de plek waar we uiteindelijk uitkwamen was heel leuk ingericht met boomhutten, een vuurplaats, open lucht bar en picknickplekken. Dat alles bij een waterval.
De tas die Anna en Maik steeds hebben gedragen ging open en weer kwam er heerlijk brood, salade, fruit en andere lekkere dingen op tafel. De anderen gingen de omgeving nog verkennen maar ik heb mijn benen, knieën en voeten rust gegeven en over Armenië gelezen. Ik vroeg me wel af hoe we nu van hier weer bij de auto zouden komen en zag daar ook wel tegenop. Omdat de tolk het Engels niet heel goed beheerst was dat lastig duidelijk te krijgen. Ze vroeg of we ook nog naar een film wilden. Ik wilde wel naar huis maar ja, als zij nog iets willen doen… Tot we rond 20:00 uur verkassen naar de vuurplaats. Dat is wel weer leuk, een vuur heeft altijd iets magisch en verstillend. Ondertussen werd ons ook duidelijk dat we niet naar een film gingen kijken maar in een film mee gingen spelen. Dat maakt het ook al spannender. Er waren twee Zwitserse jongens en een achttal Armeense mannen waarvan een aantal heel stoer eruit zagen in leger kleding en wij met zijn negenen. Er ging een meloen gesneden worden en stukken uitgedeeld. Als de stukken opgegeten waren moesten we met zijn allen Harash John zeggen. Volgens de tolk was dat niet te vertalen. In één keer hebben we het goed gedaan!
Vervolgens begint een tweede avontuur wat we niet hebben verwacht. Het is inmiddels donker geworden en ik vind het steeds spannender worden hoe we bij de auto gaan komen. Twee van de mannen gaan met ons mee en die loodsen mij over de stenen heen naast het riviertje. Ineens staat er in de bedding een jeep. Wat een verrassing. We stappen allemaal in. Ik mag voorin, Cora en Annemieke staan achterop. En we gaan nog een uur off-road over stenen, door kleine riviertjes en langs ravijnen. Doordat het donker is zien we dat (gelukkig) niet. Een poos rijden we door het dal en zijn we omringd door hoge rotspartijen. Bij thuiskomst drinken we nog een kop thee en staat vanzelf weer van alles op tafel.